Mesane, karın alt bölgesinde bulunan, idrarı depolayan ve kontrol eden kaslı bir organdır. Böbreklerden üreterler yoluyla gelen idrar, mesanede birikir ve idrar yapma ihtiyacı hissedildiğinde üretra aracılığıyla vücuttan dışarı atılır. Mesanenin temel görevi, idrar depolama ve kontrol mekanizmasını sağlamaktır.
Mesane kanseri, mesanenin iç yüzeyini kaplayan ürotelyum adı verilen hücrelerde başlayan bir kanser türüdür. Çoğu mesane kanseri, ürotelyal karsinom (transizyonel hücreli karsinom) olarak adlandırılır. Kanser, mesanenin kas tabakasına veya çevre organlara yayılabilir. Erken teşhis edildiğinde genellikle tedavi edilebilir bir kanserdir, ancak ilerleyen evrelerde daha ciddi sonuçlara yol açabilir.
Mesane kanseri için risk faktörleri şunlardır:
📌Sigara Kullanımı: Mesane kanserinin en yaygın nedenidir. Sigara içmek, mesane kanserinin görülme riskini önemli ölçüde artırır.
📌Kimyasallara Maruz Kalma: Boya, lastik, deri ve metal endüstrilerinde kullanılan bazı kimyasal maddelere uzun süre maruz kalma riski artırabilir.
📌Cinsiyet ve Yaş: Erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür. Ayrıca 55 yaş üstündeki bireylerde risk artar.
📌Kronik İdrar Yolu Enfeksiyonları: Uzun süreli enfeksiyonlar mesane kanseri riskini artırabilir.
📌Aile Öyküsü: Ailede mesane kanseri öyküsü bulunması, genetik yatkınlığı işaret edebilir.
📌Radyasyona Maruz Kalma: Önceden pelvis bölgesine yapılan radyoterapi, mesane kanseri riskini artırabilir.
📌Bazı İlaçlar: Uzun süreli bazı kemoterapi ilaçlarının kullanımı riski artırabilir.
Mesane kanserinden korunmak için şu önlemler alınabilir:
✅Sigara Bırakma: Sigara kullanımı, mesane kanseri riskini artıran en önemli faktörlerden biridir. Bırakmak riski büyük ölçüde azaltır.
✅Kimyasallara Maruz Kalmaktan Kaçınma: İş yerinde koruyucu ekipman kullanmak ve tehlikeli kimyasallardan uzak durmak önemlidir.
✅Bol Su Tüketimi: Yeterli miktarda su içmek, mesanenin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir.
✅Sağlıklı Beslenme: Antioksidan açısından zengin sebze ve meyve tüketimi kanser riskini azaltabilir.
✅Düzenli Sağlık Kontrolleri: Özellikle risk grubunda olan bireyler için erken teşhis açısından önemlidir.
Mesane kanseri evrelemesi, kanserin mesanede ne kadar yayıldığını ve çevre organlara veya lenf düğümlerine metastaz yapıp yapmadığını belirlemek için yapılır. Bu süreç genellikle TNM sistemi ile gerçekleştirilir:
🔸Evre 0: Kanser hücreleri sadece mesanenin iç yüzeyindedir ve henüz yayılmamıştır.
🔸Evre 1: Kanser, mesane duvarının bağ dokusuna ulaşmıştır ancak kas tabakasına yayılmamıştır.
🔸Evre 2: Kanser, mesanenin kas tabakasına yayılmıştır.
🔸Evre 3: Kanser, mesaneyi çevreleyen yağ dokusuna veya çevre organlara yayılmıştır.
🔸Evre 4: Kanser, uzak organlara (akciğerler, karaciğer gibi) metastaz yapmıştır.
Mesane kanseri tedavisinde kanserin evresine göre farklı yöntemler uygulanır:
🔹Evre 0 ve 1:
Transüretral Rezeksiyon (TUR): Kanserli dokunun endoskopik yöntemle çıkarılması.
İntravezikal Tedavi: Mesane içine kemoterapi veya immünoterapi ilaçlarının uygulanması.
🔹Evre 2 ve 3:
Radikal Sistektomi: Mesanenin ve çevre lenf düğümlerinin cerrahi olarak çıkarılması.
Sistemik Tedaviler: Kemoterapi, immünoterapi veya hedefe yönelik tedaviler ,cerrahi öncesi veya sonrası uygulanabilir.
Radyoterapi: Cerrahiye uygun olmayan hastalarda alternatif bir tedavi yöntemi olabilir.
🔹Evre 4:
Sistemik Tedaviler: Kemoterapi, immünoterapi veya hedefe yönelik tedaviler uygulanır.
Palyatif Bakım: Hastanın yaşam kalitesini artırmaya yönelik tedaviler.
Mesane kanseri tedavisinde kullanılan güncel sistemik tedaviler:
➤ Kemoterapi:
Platin bazlı rejimler (sisplatin veya karboplatin), özellikle metastatik mesane kanseri tedavisinde yaygın olarak kullanılır.
➤ İmmünoterapi:
Immune checkpoint inhibitörleri bağışıklık sisteminin kanser hücrelerine saldırmasını sağlar.
➤ Hedefe Yönelik Tedaviler:
FGFR (Fibroblast Growth Factor Receptor) ve benzeri belirli mutasyonlara sahip hastalarda kullanılan ilaçlar.
➤ Kombine Tedaviler: birden fazla ilacın birlikte kullanıldığı kombinasyonlar, özellikle ileri evrelerde etkili sonuçlar sağlayabilir.
Mesane kanseri, idrar kesesini döşeyen hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla gelişen, en sık görülen ürolojik kanserlerden biridir. Genellikle 60 yaş üzerindeki bireylerde, erkeklerde kadınlara oranla daha sık görülür. En yaygın tipi transizyonel hücreli karsinomdur (ürotelyal karsinom).
Evreye Göre 5 Yıllık Sağkalım Oranları
Evre |
Tanım |
5 Yıllık Sağkalım Oranı |
---|---|---|
Evre 0 (in situ) |
Yüzeyel, mesane duvarına invazyon yok |
%95-98 |
Evre I |
Mesane duvarının içine sınırlı invazyon |
%85-90 |
Evre II |
Mesane kas tabakasına invazyon |
%60-70 |
Evre III |
Mesane dışına (yakın dokulara) yayılım |
%30-50 |
Evre IV |
Uzak organlara metastaz (akciğer, karaciğer vs.) |
%5-15 |
Sağkalımı Etkileyen Faktörler
Tümörün evresi ve grade’i (derecesi)
Tümörün kas tabakasına invazyon yapıp yapmaması
Sigara kullanımı (nüks ve ilerleme riskini artırır)
Tedaviye yanıt (özellikle immünoterapi ve BCG sonrası)
Genetik mutasyonlar ve tümör biyolojisi
Yüzeyel Tümörler (Evre 0-I):
TUR-M (Transüretral Rezeksiyon) + intravezikal tedavi (BCG veya kemoterapi)
Nüks etse de sağkalım oranı yüksektir.
Kas İnvaziv Tümörler (Evre II-III):
Radikal sistektomi (mesanenin alınması)
Adjuvan veya neoadjuvan kemoterapi
Bazı seçilmiş hastalarda mesane koruyucu kemoradyoterapi
Metastatik Hastalık (Evre IV):
Sistemik kemoterapi (cisplatin bazlı)
İmmünoterapi: Atezolizumab, Pembrolizumab gibi PD-1/PD-L1 inhibitörleri
Hedefe yönelik tedaviler (FGFR mutasyonu olan hastalarda)
Copyright 2025 | Doç. Dr. Abdullah Sakin | Tıbbi Onkoloji (Kanser) Uzmanı